Dlaczego warto segregować elektroodpady?
W przeciwieństwie do większości odpadów, które codziennie trafiają do naszych śmietników, elektrośmieci zawierają liczne szkodliwe substancje, które po wydostaniu się z uszkodzonego sprzętu mogą doprowadzić do zanieczyszczenia środowiska (gleby, wód gruntowych czy powietrza) lub nawet stworzyć zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi oraz zwierząt.
Jakie urządzenia należą do grupy odpadów elektrycznych i elektronicznych?
Elektroodpady dzielimy na 10 grup:
- AGD (wielkogabarytowe), np. lodówki, pralki, zmywarki, kuchenki elektryczne.
- AGD (małogabarytowe), np. odkurzacze, żelazka, tostery, suszarki, miksery.
- RTV, np. telewizory, magnetofony, kamery, odtwarzacze DVD i blu-ray.
- Sprzęt teleinformatyczny oraz telekomunikacyjny, np. komputery, drukarki, laptopy, telefony.
- Sprzęt oświetleniowy, np. świetlówki, żarówki energooszczędne.
- Narzędzia elektryczne i elektroniczne, np. wiertarki, piły, kosiarki.
- Zabawki oraz sprzęt relaksacyjny i sportowy.
- Przyrządy medyczne.
- Przyrządu do kontroli, np. czujniki dymu, termostaty, panele kontrolne.
- Automaty do wydawania, np. bankomaty.
Jak mogę się dowiedzieć, czy dane urządzenie należy do kategorii elektroodpadów?
O zakazie wyrzucenia danego urządzenia do śmietnika informuje nas specjalny symbol przekreślonego kontrolera, który umieszczany jest zazwyczaj na opakowaniach i/lub obudowie określonych urządzeń elektrycznych i elektronicznych.
Czy zużytą świetlówkę mogę wyrzucić do śmietnika?
Nie ma wątpliwości, że świetlówki są zdecydowanie bardziej energooszczędne od tradycyjnych żarówek. Ich ogromną wadą jest natomiast fakt, że zawierają niezwykle szkodliwą rtęć. Z tego właśnie powodu zabronione jest wyrzucanie świetlówek do zwykłych śmietników. Ze zużytą świetlówką musimy więc postępować podobnie, jak z większymi elektroodpadami Na terenie wielu osiedli mieszkaniowych znajdują się również specjalne pojemniki, do których możemy wyrzucać zużyte świetlówki.
Jakie kary grożą za wyrzucanie elektrośmieci wraz z innymi odpadami?
Zgodnie z ustawą za wyrzucanie elektroodpadów do tradycyjnych kontenerów na śmieci grozi nam kara grzywna w wysokości do 5 tys. zł.
Jakie szkodliwe substancje znajdują się w elektroodpadach?
Zużyty sprzęt RTV/AGD to istna tablica Mendelejewa. Do najbardziej szkodliwych substancji znajdujących się w elektrośmieciach należą rtęć - obecna między innymi w energooszczędnych świetlówkach; ołów - szkło kineskopowe; kadm – zawarty w bateriach urządzeń; związki bromu – komputery; freon – klimatyzatory i lodówki; azbest.
Gdzie możemy oddać zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny?
Istnieje kilka możliwości legalnego pozbycia się elektroodpadów bez narażania się na wysokie grzywny, a przede wszystkim z pewnością, że nie zanieczyszczą one środowiska wokół nas. Możemy więc:
- Oddać sprzęt do punktu zbiórki ZSEE (Zużytego Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego). Listę takich punktów można znaleźć np. pod tym adresem.
- Oddać sprzęt do punktu skupu złomu, o ile znajduje się on w rejestrze punktów zbierających zużyty sprzęt.
- Oddać sprzęt do zakładu naprawy sprzętu AGD/RTV – takie punkty bardzo chętnie przyjmują zużyty sprzęt, ponieważ często jest dla nich kopalnią części zamiennych.
- Oddać sprzęt organizacji odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego.
- Wziąć udział w okolicznościowej zbiórce sprzętu – tego typu wydarzenia organizowane są często przez stowarzyszenia ekologiczne lub służby miejskie.
- Odnieść zużyty sprzęt do sklepu, ale tylko wtedy, gdy wymieniamy urządzenie na nowe.
Warto również podkreślić, że możemy nieodpłatnie pozostawić sprzęt oddany do naprawy w punkcie serwisowym w przypadku, gdy jego naprawa będzie niemożliwa lub nieopłacalna.
Czy sklep musi przyjąć od nas zużyty sprzęt?
Jeśli dokonujemy wymiany w stosunku 1:1 (np. kupujemy nową pralkę i chcemy zostawić w sklepie starą), to sprzedawca jest ustawowo zobowiązany do przyjęcia od nas zużytego sprzętu. Podobnie wygląda sytuacja, gdy pozostawiamy w punkcie serwisowym sprzęt, którego naprawa jest niemożliwa lub nieopłacalna.
Ustawa przewiduje jednak możliwość odmówienia przyjęcia zużytego sprzętu zarówno przez sprzedawcę, jak i punkt serwisowy w przypadku, gdy stwarza on zagrożenie dla zdrowia i życia przyjmujących.
Zgodnie z ustawą o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym wprowadzający sprzęt na rynek, tj. sprzedawcy detaliczni i hurtowi, sprzedając nowy sprzęt, mają obowiązek nieodpłatnie przyjąć od klienta zużyte urządzenie, które jest tego samego rodzaju i w takiej samej ilości. |
Kto ponosi koszt transportu zużytego sprzętu?
W przypadku, gdy sprzęt oddajemy w sklepie czy hurtowni, sprzedawca nie ma obowiązku ponoszenia kosztów transportu zużytego sprzętu. Organizacje odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego bardzo często oferują jednak darmowy odbiór zużytych urządzeń z domu w sytuacji, gdy nie mamy możliwości dostarczenia ich do określonego punktu odbioru.
Jakie zmiany ma wprowadzić nowelizacja ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym?
17 września 2013 roku Rada Ministrów przyjęła założenia do projektu nowelizacji ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz. U z 2005 r. Nr 180, poz 1495 z późniejszymi zmianami). Nowelizacja ustawy związana jest z wymogiem wdrożenia zapisów Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/19/UE w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (WEEE). Nowe przepisy mają przede wszystkim ułatwić zbieranie, recykling oraz gospodarowanie zużytymi urządzeniami. Jednym z ułatwień ma być m.in. możliwość bezpłatnego zwrotu zużytych urządzeń o niewielkich gabarytach (np. telefonów komórkowych) do sklepu o pow. 400 m kw. lub większej, jeśli w swoim asortymencie posiada sprzęt tego typu. Obecnie taka możliwość istnieje jedynie w przypadku wymianu starego urządzenia na nowe.